Kaz ve diğer kümes hayvanlarının civcivlerinde ortaya çıkan, kaz hastalıklardan birisi, civcivlerin felç olmasıdır. Bu yazıda kaz yavrularının felç olması ile alakalı uzmanlardan ve bu sektörde deneyimli kişilerden aldığımız bilgileri sizinle paylaşmaya çalıştık ve umarız faydalı olmuştur. Civcivlerin felç olma nedenleri ve tedavi yollarını öğrenmek için yazının devamını okumaya davet ediyorum.
Civcivlerin felç olmasına neden olan faktörler :
Kaz yavrularında bacak kayması ve felç olmalarına neden olan faktörler aşağıdakilerden ibaret olmaktadır :
- Genetik problemler (erkek ve dişi kazın yakın kan bağı olması)
- Civcivler için hazırlanan kümesin altlığının kaygan olması
- Kuluçka makinesi ısı ve nem değerlerinin gereken oranda olmaması
- Yemlerinde vitamin eksikliği ve yetersiz beslenme
Genetik sorunlar :
Yavru ördeklerde en çok felç olma gibi sorunlara yol açan faktörlerden birisi, genetik sorunlar olmaktadır. Yani erkek ve dişi kazların yakın akraba olmamaları gerekmektedir. Daha doğrusu, erkek ve dişi kuştan yavruya, geçmektedir.
Bu tür sorunların ortaya çıkması genel olarak kümes yönetimine bağlı olmaktadır ve çiftleşme yapılmadan önce gereken önlemlerin alınması gerekmektedir. Genetik sorunlar nedeni ile gagaların çarpık olması veya gagasının eğri olması ise mümkün olmaktadır.
Bu yüzden erkek veya dişi kazların ayni anne veya babadan olmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Kümes altlığı :
Civcivler için hazırlanmış olan kümesin altlığı ise önemli bir faktör olmaktadır. Kümesin zemin eğer kaygan veya eğri olursa civcivlerin felç olması veya bacak kaymasına neden olmaktadır.
Bu yüzden civcivler için kümes zeminine talaş kullanmanız tavsiye edilmektedir. Kaygan bir zeminde yavrular dengelerini koruyamazlar, ve ayak kemikleri tam olarak gelişmediği için, farklı şekil almasına neden olacaktır. Çünkü ilk haftalarda civcivlerin vücutlarındaki kemikler tan olarak oluşmamıştır ve kıkırdak gibi olmaktadır. Bu yüzden son derece hassas olmaktadırlar.
Bu yüzden civcivler için altlık olarak kesinlikle karton, vb.. Malzemeler kullanılmaması gerekmektedir.
Eğer civcivlerinizde bacak kayması herhangi nedenden dolayı ortaya çıkmış ise, zamanında müdahale etmeniz gerekmektedir. Ve tedavisi için gerekenin yapılması gerekmektedir.
Bacak kayma sorununun giderilmesi ve tedavisi kolay olmaktadır. Ve bir başka makalemizde bu konu ile alakalı detaylı bilgiler paylaşılacaktır.
Kuluçka makinesi nem ve ısı değerleri :
Eğer kaz üretimi için kuluçka makinesi kullanıyorsanız, ısı ve nem oranına dikkat etmeniz gerekmektedir ve bu değerlerin makine kabininde stabil olarak durması önemli bir konu olmaktadır.
Civcivlerin gelişimini sağlayan faktör kuluçka döneminde ısı değeri olmaktadır. Ve eğer gelişim sürecinde ısı değeri sabit olmazsa civcivlerde farklı sorunlara neden olabilir ve birisi ise felç olmalarıdır.
Genel olarak bazı kuluçka makinelerinde buhar girişine yakın olan bölgede civcivlerin felç olması veya tam olarak gelişmemesi mümkün olmaktadır. Ve bunun asıl nedeni ise soğuk nem üretici kullanılması olmaktadır. Bu tür nemlendirme sistemleri kuluçka makinesi içinde temin edilen sıcaklığın düşmesine neden olmaktadırlar ve bu civcivler için son derece zararlı olmaktadır.
Kuluçka makinesi kullanırken sıcaklığın kontrol edilmesi ve stabil tutulması gerekmektedir. Kuluçka makines satın alırken izolasyonunun doğru bir iekilde yapılması ve değerlerin net olarak temin edilmesine dikkat etmeniz tavsiye edilmektedir.
Vitamin eksikliği ve yetersiz beslenme :
Kanatlı üremesinde ve özelliklede kaz üretiminde civcivlerin sağlıklı ve hızlı büyümesinde önemli bir rolu olan faktör yem rasyonu olmaktadır. Kaz yavrusunun yemi vücudu için gereken vitaminlere sahip olması gerekmektedir. Çünkü vitamin kazların hastalıklara karşı dayanıklı olmasına ve bağışıklık sistemlerinin güçlü olmasına neden olmaktadır.
Ama kuşların yem programlarında A vitamini eksikliği ayaklarının felç olmasına ve ayaktayken dengelerini koruyamamasına neden olmaktadır ve bu yüzden yem karışımlarında dikkat edilmesi gerekmektedir.
Tavsiyemiz bir veterinerden yardım alarak yavruların suyuna multivitamin karıştırmanız olmaktadır. Ama kesinlikle ve kesinlikle ne kadar kullanılması için bir uzman veterinerden yardım almanız tavsiye edilmektedir.
Yem satın alırken mutlaka güvenilir ve ilgili bakanlıklar tarafından onaylanmış satıcılardan yem temin etmeniz tavsiye edilmektedir.
Bazı kaz yetiştiricileri doğru bir yem rasyonu uygulanmadığı için, bir çok yavru ve hatta yetişkin kazın telef olmasına neden olmaktadır ve bu olay bir kaz çiftliği sahibi için büyük bir maddi zarar olmaktadır. Ve hatta iflas etmesi bile mümkün olmaktadır.
Kazın felç olmasına neden olan hastalıklar:
Bazı hastalıklar kazlar yavrularının felç olmasına neden olabilir. Bu hastalıkları yazının devamında sizler için getirdik:
1.Antrit hastalığı
Bu virüs kirli su ve yemek yoluyla kuşun vücuduna girer. Belirtileri ise aşırı susuzluk, bacaklarda felç olma, iştahsızlık ve ishaldir.
Bu hastalığa karşı önlem almak için civcivlerin yem ve su hijyenine çok dikkat etmeli ve kullanılan suluk ve yemiklerin temizlenmesi gerekir. İlaveten ortam hijyenik olmasını sağlamak ve zararlı canlılardan uzak tutmak gerekir.
2.Kemik enfeksiyonu
Bu hastalık poli artrit, esteik, esteomilit virüslerinden oluşur ve çoğu durumlarda kaz civcivlerin bacaklarının felç olmasına neden olur. Bu hastalığın belirtileri ise bacaklarda yara oluşması, felç olmak, bağırsakların iltahlanması gibi belirtilerdir.
Çoğu durumlarda civcivler ve küçük yaştaki kuşlar bu hastalığa yakalandıklarında uzun süre dayanamayıp ve tedavi süreci geçirmeden telef olurlar. Civcivlerde 2 hafta boyunca ishal ve iştahsızlık olur. Eğer kuş ölmediyse iyileşecektir ancak iyileşme sürecinde bacağındaki sorun devam edecektir. Bu hastalık için kesin bir tedavi bulunmamıştır ancak onu önlemek için genelda hasta civcivi diğerlerinden ayırmak ve tek olarak tedavi etmek gerekir. Hasta civcivleri tedavi etmek için antibiyotik kullanılır. Bu konuyu veterinere danışmak daha uygun olur.
3.Botulizm virüsü
Bu virüs çok ölümcüldür ve eğer kuşa bulaşırsa onu kolaylıkla felç edebilir. Bu virüs genelde kirli sebzelerde, bozuk yiyeceklerde ve toprakta bulunur. Bu hastalıktan korunmak için civcivleri hijyenik su ve yiyeceklerle beslemeniz gerekir. İlaveten civcivlerin zemin yatağını değiştirmek, temizlemek ve suluk ve yemlikleri temizlemeniz hastalıktan korunmaya yardımcı olur.
4.Akraba kuşların çiftleşmesi
Eğer ebeveyinler kardeş olurlarsa civcivlerinin felç dünyaya gelmeleri olasıdır. Bu yüzden bu konuya dikket etmek felç olma riskini düşürür.
5. Marek hastalığı
Bir diğer ölümcül hastalıklardan biri Marek ve Newcastle hastalığıdır. Bu hastalıkların belirtileri iştahsızlık, uykusuzluk, halsizlik ve felç olmak üzere benzer belirtilere sahiptirler.
Bu hastalıkların tedavileri yoktur ancak basit hijyen konularına dikkat ederek hastalıkları önlemek mümkün.
Kaz yavrusu için evde hastalık tedavisi:
Kaz yavrusu için evde hastalık tedavisi uygulamadan önce, kuşun ne tür bir hastalığa sahip olduğunu ve semptomlarının neden kaynaklandığını doğru bir şekilde teşhis etmek önemlidir. Kuşlar için yanlış tedavi, durumu daha da kötüleştirebilir. Ayrıca, herhangi bir evde tedavi uygulamadan önce bir veterinerle iletişime geçmek her zaman iyi bir fikirdir, çünkü veteriner, doğru tanı ve tedavi için size rehberlik edebilir.
Ancak, genel olarak, kaz yavrusu için evde hastalık tedavisi aşağıdaki adımları içerebilir:
- İzolasyon: Hasta kuşu diğer sağlıklı kuşlardan izole edin. Böylece hastalığın yayılması engellenir.
- Isı ve Nem: Kaz yavrusu hastaysa, onu sıcak ve nemli bir ortamda tutun. Kazlar için ideal sıcaklık 30-35°C civarındadır. Elektrikli bir ısıtıcı veya ısı lambası kullanarak ısı sağlayabilirsiniz. Ayrıca, odanın nem seviyesini artırmak için bir nemlendirici kullanabilirsiniz.
- Beslenme: Hasta kazın iştahı azalmışsa veya yemek yemiyorsa, özel kuş maması veya ördek yemi gibi uygun yemleri sunun. Ayrıca, su kabını düzenli olarak temizleyin ve taze su sağlayın. Elektrolit içeren su, kaybedilen sıvıları geri kazanmalarına yardımcı olabilir.
- Hasta Kazı Gözlemleyin: Kaz yavrusunun semptomlarını dikkatlice izleyin ve durumunda herhangi bir değişiklik olursa hemen bir veterinerle iletişime geçin.
- Hijyen: Hasta kuşun bakımını yaparken hijyen kurallarına dikkat edin. Ellerinizi yıkayın ve hasta kuşla temas ettikten sonra diğer kuşlara dokunmadan önce ellerinizi tekrar yıkayın.
- Veteriner Danışması: Eğer kaz yavrusu durumu kötüleşiyorsa veya semptomlar şiddetleniyorsa, bir veterinerden yardım alın. Veteriner, uygun ilaçları veya tedaviyi reçete edebilir.
Unutmayın ki kuşlar için hastalık teşhisi ve tedavisi profesyonel bir veterinerin gözetiminde yapılmalıdır. Kuşlar için yanlış tedavi, sağlıklarına daha fazla zarar verebilir. Bu nedenle veteriner tavsiyelerini dikkatle takip etmek önemlidir.
Sonuç :
Kaz yetiştiriciliği kümes hayvanları yetiştiriciliği arasında en karlı sektörlerden olmaktadır. Ama her işte dikkat edilmesi gereken bazı faktörler vardır ve başarılı olmanın temellerini oluşturmaktadır. Bu yüzden blogumuzda yeni başlamak isteyenleri bilgilendirmeye çalışmaktayız ve umarız faydalı olmuştur.
kaz çiftliği 